opublikowano: 26-10-2010
Czy zapaść wymiaru sprawiedliwości hamuje rozwój Polski? Postulaty Centrum im. Adama Smitha na konferencji 4 listopada 2009r.
Rząd
nie realizuje jednego ze swoich najważniejszych zadań – w naszym kraju
wymiar sprawiedliwości de facto nie funkcjonuje. Główne objawy tego stanu
rzeczy to masowo produkowane powielaczowe prawo, którego nie sposób w pełni
przestrzegać, omnipotencja władz ustawodawczych, które chcą w
najdrobniejszych szczegółach regulować wszystko i wszędzie a przede
wszystkim ciągnące się latami procesy, które pozbawiają Obywateli jednego z
podstawowych praw – prawa do szybkiego procesu i rozstrzygnięcia sporu.
W
toku wielu prac w Centrum niemal zawsze trafiamy w to samo miejsce – niemożność
praktycznego rozwiązania problemu z powodu niewydolnego wymiaru sprawiedliwości,
który nie jest w stanie w rozsądnym terminie rozstrzygać sporów między
Obywatelami czy przedsiębiorstwami.
Świadomość tego stanu
rzeczy powoduje, że kolejne rządy i parlamenty tworzą szczegółowe prawa, których
liczba powoduje, że praktycznie nikt nie jest w stanie go w pełni przestrzegać,
co z kolei rodzi pogardę dla prawa i powoduje, że nie cieszy się ono
respektem i poważaniem.
Jesteśmy przekonani, że
dzisiejszy świat jest tak złożony, że nie tylko nikt nie jest w stanie go w
pełni opisać, ale nawet pojąć. Zmiana stała się czymś stałym – regułą,
a nie wyjątkiem. Żadne sztywne i szczegółowe prawa – choćby tworzone
przez samych geniuszy – nie są w stanie za tym nadążyć. Jesteśmy również
przekonani, że sytuacja zabrnęła już tak daleko, że żadne reformy nie są
możliwe. Kosmetyczne reformy będą tylko pogarszać istniejący stan rzeczy,
jeszcze bardziej go komplikując i wydłużając procedury. Jesteśmy
przekonani, że zauważalną dla Obywateli poprawę można osiągnąć tworząc
system wymiaru sprawiedliwości od początku. Skoro „usprawnianie” istniejącego
systemu od 20 lat nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, należy przestać
„usprawniać” ten system, lecz go zmienić.
FUNDAMENTALNA ZMIANA PODEJŚCIA DO WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI
Postulujemy
wprowadzenie rozwiązań znanych prawu anglosaskiemu, które ułatwiają
prowadzenie spraw i zwiększają stopień zaufania obywateli do wyroków sądowych,
jak wybieralność niektórych sędziów i prokuratorów oraz radykalna zmiana
sposobu finansowania i funkcjonowania sądownictwa.
W
SZCZEGÓLNOŚCI NALEŻY ROZWAŻYĆ:
A. W PROCEDURACH SĄDOWYCH
1.
Podział wagi spraw w każdym
rodzaju sądownictwa (cywilnym, gospodarczym, karnym) na wzór amerykański na
„małe sprawy” (ang. misdemeanors i Small Claim court) i „poważne”
(ang. felony) i rozpatrywanie ich wg odrębnych procedur.
2.
„Małe sprawy” (np. spory
cywilne lub gospodarcze o wartości sporu do 30 tys. PLN) rozpatrywane powinny
być przez jednego zawodowego sędziego, a „sprawy poważne” przez trzech
zawodowych sędziów. Likwidacja instytucji ławników.
3.
Wprowadzenie amerykańskiej zasady
„trail” – proces zaczyna się i jest prowadzony dzień po dniu aż do
wyroku, choć większość „małych spraw” powinna być rozpatrywana na
jednym posiedzeniu.
4.
Likwidację anachronicznego systemu
doręczeń sądowych. Wezwania powinna dostarczać policja lub doręczyciel sądowy
wyłącznie stronom postępowania.
5.
Przerzucenie na strony postępowania
obowiązku powiadamiana i obecności w sądzie swoich świadków, pod groźbą
nieuwzględnienia ich zeznań oraz dostarczenia dowodów. Sąd jest powołany do
rozstrzygania sporów i wymierzania sprawiedliwości, a nie do czynności
organizacyjnych.
6.
Likwidacja pisemnego protokołowania
rozpraw na rzecz ich rejestracji dźwiękowej.
7.
Zróżnicowanie kosztów sądowych:
w sytuacji zawarcia ugody pomiędzy stronami, którą zatwierdza sąd – niskie
koszty, i wysokie koszty sądowe w przypadku prowadzenia procesu.
8.
W sprawach karnych wprowadzenie
obowiązku wniesienia przez prokuraturę aktu oskarżenia nie później niż w 3
miesięcy po przedstawieniu podejrzanemu zarzutów.
B. W ORGANIZACJI SĄDÓW:
9.
Włączenie Trybunału Stanu,
Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego w struktury Sądu
Najwyższego.
10.
Mianowanie Sędziów Sądu Najwyższego
na czas nieokreślony (do dobrowolnego przejścia na emeryturę lub śmierci sędziego).
11.
Radykalną zmianę polityki płacowej,
tak żeby zawód Sędziego był ukoronowaniem kariery prawniczej.
12.
Przeznaczenie wpisów i opłat sądowych
w całości na funkcjonowanie sądownictwa.
C. W ZASADACH TWORZENIA PRAWA:
13.
Uniemożliwienie parlamentarzystom
wnoszenia poprawek do ustaw zgłoszonych przez rząd, chyba, że zostaną przez
rząd zaakceptowane w formie autopoprawki.
14.
Wprowadzenie zasady, że prawo
zaczyna obowiązywać pod warunkiem zatwierdzenia go przez parlament kolejnej
kadencji, chyba, że zostanie uchwalone większością co najmniej 2/3 głosów.
Jesteśmy przekonani, że
postulowane zmiany są pożyteczne i możliwe. Utrzymywanie obecnego systemu
praktycznie unicestwia rozwój naszego kraju. Koszty braku rozstrzygnięć sądowych
idą w miliardy złotych. Masowa produkcja prawa powielaczowego, w którym
trudno zorientować się już nawet zawodowym prawnikom, podważa autorytet Państwa
i bynajmniej nie skłania obywateli do jego szanowania i przestrzegania.
Działania polityków, ich
kuriozalna licytacja na ilość aktów prawnych, które wnoszą do parlamentu,
powoduje, że system prawny ulega inflacji. Wyjściem z tej sytuacji jest przywrócenie
w polskim wymiarze sprawiedliwości elementarnego zdrowego rozsądku.
Tematy w dziale dla
inteligentnych:
ARTYKUŁY - do przemyślenia z cyklu: POLITYKA - PIENIĄDZ - WŁADZA
Polecam
sprawy poruszane w działach:
SĄDY
PROKURATURA
ADWOKATURA
POLITYKA
PRAWO
INTERWENCJE
- sprawy czytelników
"AFERY PRAWA" Niezależne Czasopismo Internetowe www.aferyprawa.com redagowane przez dziennikarzy AP i sympatyków z całego świata których celem jest PRAWO, PRAWDA SPRAWIEDLIWOŚĆ DOSTĘP DO INFORMACJI ORAZ DOBRO CZŁOWIEKA |
|
WSZYSTKICH INFORMUJĘ ŻE WOLNOŚĆ WYPOWIEDZI I SWOBODA WYRAŻANIA SWOICH POGLĄDÓW JEST ZAGWARANTOWANA ART 54 KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ.
zdzichu
Komentowanie nie jest już możliwe.